Booda
يازدهم مارس سال 2001 ميلادی، بت های دوگانه بودا درافغانستان، که بيش از هزار و ششصد سال سابقه تاريخی داشت، در پی دو شبانه روز حمله متواتر و آتشباری سنگين گروه بنيادگرای طالبان درهم شکست
اين اقدام طالبان به دنبال صدور فتواهای سه گانه شورای رهبری، شورای روحانيون و ديوان علی دادگاه های طالبان صورت گرفت که در تاريخ 26 فوريه همان سال، دستور تخريب تمام آثاری را که به تعبير آنها "غير اسلامی" بود صادر کردند. دو مجسمه بودا در باميان و تمامی مجسمه های تاريخی که در موزه های کابل و ديگر شهرهای افغانستان نگهداری می شدند، نيز می بايست بر اساس اين فتوا نابود می شدند.تکاپوی جهانی برای بازداشتن طالبان از تخريب آثار فرهنگی و تاريخی افغانستان به ويژه بت های بودا در باميان آغاز شد.کوفی عنان دبير کل سازمان ملل متحد با فرستادن نماينده ويژه خود به کابل و قندهار، از سران طالبان خواست تا از تخريب اين آثار صرف نظر کنند.دبيرکل يونسکو، سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی ملل متحد، از سازمان کنفرانس اسلامی در خواست کرد که طالبان را متقاعد کند که از اين تصميم خود منصرف شوند.رييس موزه مترپوليتن نيويورک از رهبران طالبان خواست که به جای تخريب اين آثار فرهنگی و تاريخی، آنها را به موزه های کشورهای مختلف بفروشند.علاقه مندان و پيروان آيين بودايی نيز در چند شهر آسيايی، در اعتراض به اين تصميم طالبان دست به تظاهرات زدند.اما اين فشارها، تاثيری بر عزم طالبان برای تخريب آثار و داشته های تاريخی و فرهنگی افغانستان نگذاشت و در حالی که همزمان با رايزنی های جهانی برای متقاعد کردن آنها به صرف نظر کردن از اين اقدام ادامه داشت، از نقاط مختلف افغانستان، توپ، تانک، مسلسل و مواد منفجره به باميان، شهر مجسمه های تاريخی بودا منتقل می شد.سر انجام در روز نهم مارس سال 2001 ميلادی، بعد از برگزاری نماز جمعه، نيروهای طالبان به روی مجسمه های بودا، آتش گشودند و دو شبانه روز به اين کار ادامه دادند تا در شامگاه 11 مارس، از "سلسال" و "شه مامه" 1600 ساله، تنها دو حفره به ارتفاع 53 و 35 متر در دامنه هندوکش مرکزی افغانستان باقی ماند.پيش از طالبان نيز، مجسمه های تاريخی بودا در باميان افغانستان ضربه های فراوان ديده بودند، چنگيز خان مغول در سال 1222، اورنگزيب در سال 1689 و عبدالرحمن خان در سال 1892 ميلادی هر کدام به نوبه خود برای تخريب اين دو مجسمه تلاش کردند و بر پيکر آنها صدماتی وارد کردند، در جريان جنگ های داخلی مجاهدين نيز مجسمه های بودا، از آسيب مصون نماندند.اقدام بنياد گرايان طالبان در تخريب بت های تاريخی باميان، تا چند ماه بعد از اين واقعه، به الفاظ و روش های مختلف از سوی جهانيان محکوم و نکوهش می شد
www.bbc.co.uk/persian